Drewno na zapałki – drewno zapałczane

Nie wyobrażamy sobie współcześnie życia bez zapałek – stały się powszechnym sposobem na rozpalanie ognia, na który nie zwracamy już specjalnej uwagi. Produkcja zapałek jest jednak wielce interesująca – poza tym powstają one ze specjalnego drewna zapałczanego. Czym ono jest, w jaki sposób doszło do wynalezienia tych przydatnych przedmiotów i jak wygląda ich tworzenie?

Drewno na zapałki – jak i z czego powstaje?

Drewno zapałczane jest surowcem specjalnym – drewnem łuszczarskim (należącym do grupy drewna okrągłego) w kłodach oraz wyrzynkach, przeznaczonym do produkcji zapałek oraz pudełek

Drewno łuszczarskie przeznaczone jest do skrawania obwodowego poprzez złuszczanie płatów drewna. Charakteryzuje się ono tym, iż podlega tak zwanej ścince użytecznej, pozostawiając trzyobwodowy pierścień drewna, który musi mieć wysoką jakość techniczną, przy czym część drewna, która nie jest łuszczona może posiadać pewne wady. Pierścień powinien mieć od 5 centymetrów wzwyż – wówczas będzie użyteczny. Patyczki zapałek wykonywane są głównie z drewna osikowego, topolowego lub świerkowego, natomiast pudełka z olchy, brzozy lub lipy.

Zapałki – historia i sposób produkcji

Pierwsze zapałki wynaleziono jeszcze w Chinach – w roku 508. Wyglądały jak współczesne zapałki, ponieważ na końcu sosnowego patyczka umieszczona była główka z siarki, umożliwiająca rozpalenie płomienia. Pierwsze zapałki w Europie zostały jednak wyprodukowane dopiero w roku 1805, czego dokonał w swoim zakładzie Jan Christian Chancel. Zapalały się jednak w zupełnie inny sposób – poprzez zanurzenie specjalnie wytworzonej końcówki w kwasie siarkowym. Zapałki do pudełek zapakował zaś Szwed – J. E. Lundström. Na polskich terenach pierwszy zakład produkujący zapałki został otwarty w 1845 roku – w Sianowie, w ówczesnym Królestwie Prus.

Stosowane do produkcji zapałek drewno jest miękkie, dzięki czemu łatwo poddaje się obróbce skrawaniem – później zaś będzie się świetnie i równomiernie spalać. Drewno trafia do zakładów produkcyjnych w postaci dłużyc, transportowanych do korowarki, a następnie ciętych na wyrzynki o ustalonej długości. Patyczek powinien mieć długość 43 mm i grubość około 1-1,5 mm. Wycinane są one przez sieczkarkę, a następnie się je impregnuje, ażeby całe się nie spaliły na popiół. Końcówka zaś jest obecnie pokrywana łatwopalną mieszanką chloranu potasu, siarczku antymonu, siarki, barwników i zmielonego szkła.

Czym jest filumenistyka?

Filumenistyka powstała dzięki wymienionemu wcześniej Szwedowi – J. E. Lundström umieszczał bowiem na opakowaniach swoich zapałek etykiety informacyjne i reklamy. Filumenistyka zajmuje się zaś właśnie tymi etykietami – filumeniści z pasją je zbierają. Nauka ta dotyczy jednak również historii niecenia i podtrzymywania ognia.

Choć obecnie podobnych hobbystów jest raczej mało, chętni mogą obejrzeć interesujące zbiory w Muzeum Filumenistycznym w Bystrzycy Kłodzkiej.